Temida jest kobietą Temida jest kobietą

Pytanie z tematu postu – czy ZUS może kwestionować podstawę wymiaru składek przedsiębiorcy? – słyszę często. Podobnie często słyszę drugie pytanie – dlaczego ZUS kwestionuje podstawę wymiaru składek przedsiębiorcy, skoro przepisy od lat są takie same?

Na pytanie numer jeden odpowiadam moim Klientkom i Klientom – nie, kwestionowanie podstawy wymiaru składek przez ZUS  nie jest możliwe. Oczywiście, jeżeli te deklarowane podstawy mieszczą się w normie – czyli max. to 250% podstawy wymiaru składek.

Nie może, bo przepisy nie dają mu takiej możliwości. Wie o tym nawet ustawodawca, który z dniem 1.1.2016 r. zmienił przepisy w ten sposób, żeby przedsiębiorca uzyskał najwyższe możliwe świadczenie po 12 miesiącach opłacania maksymalnej składki (osoba zatrudniona na umowę o pracę musi przepracować tylko jeden pełny miesiąc).

Jeżeli ktoś jest ciekawy to odsyłam też do artykułu prof. Ślebzaka i dr. Zielińskiego, który ukazał się w periodyku Praca i Zabezpieczenie Społeczne nr 11/2020 i dokładnie wyjaśnia ten problem.

Zapisz się na temidowy newsletter

Odbierz prezent i bądź na bieżąco!

Czy ZUS może zakwestionować wysokość podstawy wymiaru składki chorobowej przedsiębiorcy wstecznie?

A o tym dlaczego ZUS kwestionuje wstecznie podstawy wymiaru pisałam obszernie w tym artykule , a także mówiłam o tym prawie rok temu (jak ten czas szybko leci!) w Sejmie.

Podstawa wymiaru składek – wielka niewiadoma

Zwrotów akcji w tego typu sprawach jest dużo. Był już cud i niektóre oddziały ZUS zmieniały lub uchylały swoje decyzje oraz umarzały postępowania, co przekładało się na umorzenie spraw w sądach, a co za tym idzie – wygrane przedsiębiorczyń.

Były i są sprawy sądowe o podstawę wymiaru składek, które wygrałam w I instancji w 2020 r. W każdej ZUS złożył apelację.

Są też niestety przegrane, z bardzo „nieciekawymi” uzasadnieniami. W tych sprawach oczywiście ja złożyłam apelacje.

To pokazuje jak niejednoznaczne mamy obecnie orzecznictwo w skali kraju, ba nawet w skali jednej apelacji skupiającej kilka sądów okręgowych!

Trzeba także jasno powiedzieć, że nie ma dwóch identycznych spraw. Co więcej większość decyzji jest retrospektywnych, czyli dotyczy podstaw wymiaru składek deklarowanych kilka lat temu. Często przez ZUS kontrolowanych w latach ubiegłych.

Od tych spraw należy odróżnić także te bieżące, w których ZUS kwestionuje podstawy wymiaru składek opłacane regularnie przez kilka miesięcy, które dają świadczenia od podstawy wyliczonej ze stosownej średniej.

SA w Lublinie pyta Sąd Najwyższy – Czy ZUS może zakwestionować wysokość podstawy wymiaru składki chorobowej przedsiębiorcy?

Wszystkie zostały teraz wrzucone do jednego worka, z uwagi na pytanie prawne, jakie Sąd Apelacyjny zadał w jednej ze spraw Sądowi Najwyższemu. Czy możliwe jest obniżenie podstawy wymiaru składek przez ZUS?

O problemie tym napisała niedawno jedna z dziennikarek Gazety Prawnej, która poprosiła mnie o opinię:

Uchwała siedmiu sędziów SN z 2010 r. miała rozwiać pojawiające się wątpliwości dotyczące uprawnienia ZUS do kwestionowania podstawy wymiaru składek. W ostatnich latach zaczęły jednak pojawiać się orzeczenia SN w sprawach o podleganie ubezpieczeniom społecznym, które ją podważyły. Zachęciło to ZUS do wzmożonego kwestionowania podstawy wymiaru z datą wsteczną, w szczególności u kobiet prowadzących działalność gospodarczą i korzystających ze świadczeń z ubezpieczenia chorobowego. Najwięcej niekorzystnych decyzji wydał organ rentowy w Lublinie i Radomiu. Ale były też oddziały ZUS, np. w Warszawie, które w ogóle takich decyzji nie wydawały. W związku ze sprawami, które prowadzę, zauważam, że niejednolicie do problemu podchodzą też sądy powszechne. Dlatego warto tę kwestię ponownie wyjaśnić, tym bardziej że przepisy się nie zmieniły. Obawiam się jedynie, że jeżeli zapadnie uchwała SN niekorzystna dla ubezpieczonej, pogrąży ona także inne sprawy, w których stan faktyczny jest dla ubezpieczonych o wiele korzystniejszy lub nawet inny.

Dużo zależeć będzie od tego, jaką odpowiedź na pytanie lubelskiego sądu udzieli Sąd Najwyższy. Z dużym prawdopodobieństwem orzeczenie SN sądy będą stosować, choćby dlatego, że Sąd Apelacyjny w Lublinie zawiesza wszystkie sprawy – albo na wniosek (pytając strony czy taki wniosek chciałyby złożyć), albo z urzędu do czasu odpowiedzi z SN.

Zatem nie wiadomo kiedy poznamy odpowiedź na pytanie: Czy ZUS może zakwestionować wysokość podstawy wymiaru składki chorobowej przedsiębiorcy? Dodajmy – prawidłowo ustaloną, od której opłacono składki.

Do tego czasu czeka nas niestety orzeczniczy dysonans.

Jeżeli jesteś przedsiębiorczynią, która chce łączy prowadzenie własnej firmy z macierzyństwem – sięgnij po ten e-book:

ebook-1
Ciąża, dziecko i własna firma

Kompendium wiedzy dla biznesmenek

Włącz się do dyskusji

Napisz do mnie kancelaria@przyborowska.eu Zadzwoń +48 600 375 279