Temida jest kobietą
Wielu rodziców chciałoby załapać się na dodatkowy urlop rodzicielski. Warto więc przeczytać wpis – wyjaśniam w nim kilka kwestii powodujących nieporozumienia.
Zacznę od tego, że przepisy jeszcze nie weszły w życie. Gdy piszę ten wpis jesteśmy na etapie prac nad ustawą w Senacie.
Chodzi o wdrożenie do polskiego porządku prawnego postanowień dwóch dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) – 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej oraz 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającej dyrektywę Rady 2010/18/UE.
Nasz kraj powinien implementować te przepisy do sierpnia 2022 r., ale jak chyba wszyscy wiemy projekt „trochę sobie poleżał”…
Na ten moment Sejm w dniu 8 lutego 2023 r. przyjął ustawę o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Jaki kształt ostateczny będą miały przepisy i kiedy wejdą w życie jeszcze nie wiemy. Ale powinna to być wiosna tego roku.
Dodatkowy urlop rodzicielski – wymiar
Dodatkowy urlop rodzicielski wyniesie 9 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka, oraz 11 tygodni w przypadku urodzenia bliźniąt lub większej ilości dzieci w jednym porodzie. Łącznie zatem urlop rodzicielski będzie wynosił 41 lub 43 tygodnie.
W przypadku posiadania dziecka lub dzieci z zaświadczeniem o którym mowa w ustawie z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, wymiar urlopu rodzicielskiego wyniesie odpowiednio 65 i 67 tygodni.
Komu będzie przysługiwał dodatkowy urlop rodzicielski?
Oczywiście rodzicom dzieci, które urodzą się po wejściu w życie ustawy.
Będzie przysługiwał także rodzicom, którzy będą w trakcie tego urlopu. Nabędą oni prawo do wydłużenia urlopu oraz zasiłku o kolejne 9 tygodni.
Natomiast w mediach znajdziemy też nie do końca prawdziwą informację, że z urlopu tego będą mogli skorzystać rodzice dzieci urodzonych w latach 2017-2023.
Oczywiście diabeł tkwi w szczegółach.
Już tłumaczę o co chodzi.
Urlop rodzicielski obecnie ma wymiar 32 tygodni i może być wykorzystywany jednorazowo lub w częściach, do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 roku lat.
Przepisy przejściowe nowej ustawy brzmią na ten moment tak:
Art. 32. 1. Pracownik – rodzic dziecka, który w dniu wejścia w życie niniejszej
ustawy jest uprawniony do urlopu rodzicielskiego, o którym mowa w art. 1821c § 3
ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu dotychczasowym, lub korzysta z tego urlopu,
ma prawo do skorzystania z tego urlopu w wymiarze określonym w art. 1821a § 1 albo
2 albo w art. 183 § 4–45 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą
ustawą, na zasadach określonych w przepisach dotychczasowych.
- Do pracownika, o którym mowa w ust. 1, stosuje się art. 1821a § 4 i 5 oraz art.
1821c ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
Chodzi więc o rodziców, którym został „kawałek” urlopu rodzicielskiego do wykorzystania. Jeżeli więc rodzicom dzieci z rocznika 2017 (w tym roku kończą 6 lat) zostało np. 8 czy 16 tygodni urlopu rodzicielskiego do wykorzystania, to nabędą jeszcze prawo do dalszych 9 tygodni.
Nie chodzi więc o rodziców wszystkich dzieci z rocznika 2017 i młodszych, a tylko tych, którzy jeszcze mają prawo do urlopu rodzicielskiego wg „starych” zasad.
Jeżeli urlop został już wykorzystany, nie będzie prawa do „bonusu”. Gdyby tak było to prawdopodobnie byśmy mieli tysiące tatusiów na urlopach latem tego roku… A ustawodawcy raczej nie o to chodzi. Mnie trochę szkoda, bo sama mam córkę urodzoną w 2017 r. i tata chętnie by na ten urlop poszedł…
Senackie poprawki
Jak pisałam wyżej – nad ustawą pracują senatorowie. W pracach pojawiła się poprawka, żeby prawo do dodatkowego urlopu nabyli rodzice, którzy korzystali z tego świadczenia w dniu 2 sierpnia 2022 r. (z tą datą przepisy powinny obowiązywać). To oznaczałoby, że krąg uprawnionych poszerzy się na rodziców dzieci urodzonych w sierpniu 2021 r. i młodszych. Poprawkę tę musi jednak najpierw zatwierdzić Senat, a następnie Sejm.
I tym samym przechodzimy do kolejnej kwestii…
Mama, tata? Dla kogo ten urlop?
Na frach internetowych prócz pytania czy przepisy weszły w życie, drugim najważniejszym pytaniem jest „jak mogę sobie ten urlop wydłużyć o te 9 tygodni”.
Ponieważ zgodnie z unijną dyrektywą nowe urlopy mają wyrównywać szanse rodziców na rynku pracy (co w Polsce bardzo się przyda, bo z urlopów rodzicielskich korzystają głównie matki) to ten dodatkowy urlop będzie dla drugiego rodzica i będzie nieprzenoszalny.
Projektowane przepisy mówią tak:
§ 4. Każdemu z pracowników – rodziców dziecka przysługuje wyłączne
prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego z wymiaru urlopu określonego w § 1 i
Prawa tego nie można przenieść na drugiego z pracowników – rodziców
dziecka.
§ 5. Skorzystanie z urlopu rodzicielskiego w wymiarze co najmniej 9
tygodni oznacza wykorzystanie przez pracownika – rodzica dziecka urlopu, o
którym mowa w § 4.
Chodzi o to, żeby każde z rodziców było minimum 9 tygodni (z przysługujących 41) z dzieckiem.
Jeżeli więc dotychczas z urlopu korzystała tylko mama to z tych 9 tygodni będzie mógł skorzystać tylko… tata. Nie skorzysta? Urlop przepadnie.
A jeżeli tata skorzystał dotychczas np. z 8 tygodni? To nabędzie prawo do dalszego urlopu.
Dlatego powszechnie mówi się, że te dodatkowe tygodnie będą głównie dla ojców.
Mam nadzieję, że teraz już wszystko jasne.
Podsyłam jeszcze nagranie, w którym dokładnie omawiam w/w kwestie i zapraszam do dyskusji w komentarzu.
Co w przypadku kiedy dziecko ma tylko jednego rodzica? Dodatkowe 9 tygodni przepada?
Nic nie przepada – po prostu nie nabywa się tego uprawnienia.
Jeżeli dziecko nie ma np. ojca (ojciec zmarł) to też nikt nie nabywa prawa do urlopu ojcowskiego.
Zasady są takie same.
Pozdrawiam.