Temida jest kobietą Temida jest kobietą

Świadczenie nienależne?

W łódzkim wydaniu Gazety Wyborczej ukazał się artykuł: Stara i schorowana, ale zasiłek ma oddać. Dług 10 tys. zł. Bohaterki to starsza schorowana kobieta i córka, która jest upoważniona do działania w imieniu matki. Kobiety na łamach gazety skarżą się, że przez błąd urzędnika muszą oddać nienależnie pobrane ( jak zaznaczają – bez swojej winy) świadczenie – zasiłek pielęgnacyjny. Zapomoga ta nie należała się starszej pani bowiem wraz z rentą po mężu co miesiąc otrzymuje dodatek pielęgnacyjny.

W komentarzach do artykułu trwa dyskusja kto jest winien: bohaterki, które udały się ze sprawą do mediów, czy może urzędnicy wydający decyzję o przyznaniu zasiłku pielęgnacyjnego, gdy był on nienależny.

Definicję świadczenia nienależnego znajdziemy w kodeksie cywilnym, w art. 410:

§ 2. Świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

W przypadku bohaterek jasnym jest, że świadczenie się nie należało, a zatem winno zostać zwrócone.

Czy zawsze trzeba zwracać nienależnie pobrane świadczenie?

W kodeksie cywilnym mamy pewną informację na ten temat:

Art. 409. Obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu.

Nie znając dokładnego stanu faktycznego sprawy nie wiem czy ten przepis mógłby mieć zastosowanie w tej konkretnej sprawie.

Dlaczego?

Zgodnie z przepisami ustawy z 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych ( Dz.U.2006.139.992 j.t.)

Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:

  1)   niepełnosprawnemu dziecku;
  2)   osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
  3)   osobie, która ukończyła 75 lat.
6. Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego.
Wzór wniosku  o ustalenie prawa do tego zasiłku wygląda mniej więcej tak  -> KLIK
Część II wniosku zawiera oświadczenia służące ustaleniu uprawnień do zasiłku pielęgnacyjnego m. in. takie:
Oświadczam że:
– osoba, której wniosek dotyczy, nie jest uprawniona do dodatku pielęgnacyjnego
Druk zawiera pouczenia kiedy to konkretne świadczenie przysługuje, a kiedy nie.
Składając podpis pod wnioskiem zapewniono, że dodatku pielęgnacyjnego osoba uprawniona do świadczenia nie pobiera.
 To między innymi na podstawie takiego oświadczenia urzędnik wydał decyzję. Dopiero kontrola wykazała, że świadczenie starszej Pani nie przysługiwało.
Błąd, ale czyj
Błąd lub zawinienie mogło wystąpić po obu stronach sporu – córka starszej Pani składając wniosek nie przeczytała go dokładnie, nie dopytała urzędniczki  itp. (tu pamiętamy o zasadzie, że nieznajomość prawa szkodzi), a może urzędnik nie wykazał się uwagą na tyle, że nie wyjaśnił dokładnie lub nie zapytał, czy Pani nie pobiera jeszcze innego świadczenia.
Cała sprawa ze zwrotem tego świadczenia sprowadza się do odpowiedzi na jedno kluczowe pytanie czy bohaterki wiedziały (lub powinny były wiedzieć), że  jest ono nienależne?
Włącz się do dyskusji

Napisz do mnie kancelaria@przyborowska.eu Zadzwoń +48 600 375 279