Czy warto zakładać działalność gospodarczą będąc w ciąży?

Najpierw należy odpowiedzieć sobie na pytanie dlaczego akurat w takim momencie myślisz o założeniu własnego biznesu? Co Tobą kieruje? Dlaczego akurat teraz? Czy to chęć prowadzenia własnego biznesu? A może sposób na łatwe „wskoczenie” do systemu ubezpieczeń społecznych?

Mówiąc krótko – czy warto zakładać działalność gospodarczą będąc w ciąży?

Wbrew pozorom odpowiedź na te pytania jest bardzo ważna.

Znam przypadki kobiet, które bardzo długo przygotowywały się do rozpoczęcia własnego biznesu, ale nie miały np. wystarczających środków na jego otwarcie. Dlatego też szukały tych środków w formie dotacji i grantów – pomocy z Unii Europejskiej czy z środków starosty dla osób bezrobotnych. I akurat umowy i te pieniądze otrzymywały będąc już w ciąży. Co ważne, w przypadku tego typu zobowiązań działalność trzeba było prowadzić minimum rok aby zachować dotację.

Gdyby nie otworzyły wówczas działalności nie otrzymałyby tych pieniędzy.

Zatem otwarcie działalności akurat w ciąży to dla nich tylko zbieg wydarzeń, a sama ciąża pretekstem do otwarcia i rozwoju biznesu nie była.

Brak tytułu ubezpieczenia

Inaczej jest w przypadku kobiet, które nie mają żadnego tytułu do ubezpieczenia.

Obecnie, od 1 stycznia 2016 r. każda nieubezpieczona mama (w niektórych przypadkach również tata) może liczyć na wsparcie w postaci 1000 zł świadczenia rodzicielskiego z tytułu urodzenia dziecka, które jest wypłacane od 52 do 71 tygodni (w zależności od liczby dzieci urodzonych w jednym porodzie). Do tego dochodzi również świadczenie wychowawcze w kwocie 500 zł na każde dziecko.

Oznacza to, że rodząc jedno dziecko mamy zapewnione przez pierwszy rok środki w wysokości 1500 zł. Czy to dużo? Tutaj każdy sam musi sobie odpowiedzieć na to pytanie.

Zgłoszenie do ubezpieczenia chorobowego

Jeżeli otworzysz działalność gospodarczą w ciąży, to aby otrzymać świadczenia musisz zgłosić się także do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. W przypadku zasiłku chorobowego aby go otrzymać musi upłynąć okres karencyjny wynoszący 90 dni (mniej więcej trzy miesiące okresu podlegania temu ubezpieczeniu).

Aby otrzymać zasiłek macierzyński należy być ubezpieczoną tym ubezpieczeniem w dniu porodu, nie ma żadnego okresu karencyjnego.

Czy warto zakładać działalność gospodarczą będąc w ciąży?

Sprawa wydaje się zatem prosta – wystarczy otworzyć działalność nawet w 7 czy 8 miesiącu ciąży, zgłosić się do ubezpieczeń (w tym do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, opłacić składkę i już można cieszyć się ze świadczenia – zasiłku macierzyńskiego, który będzie nam przysługiwał kolejny rok.

Takie rozwiązanie było popularne do końca 2015 r., gdy wystarczyło opłacić jedną wysoką składkę, aby przy pewnych uwarunkowaniach cieszyć się najwyższą podstawą wymiaru składek, od której ZUS wypłacał świadczenie. Pisałam o tym wielokrotnie, chociażby w TYM wpisie.

Teraz nie jest to już takie proste, ale nadal panuje przekonanie, że otworzenie działalności to dobry sposób na uzyskanie ochrony ubezpieczeniowej połączony z uzyskaniem świadczeń.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd, że chęć uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego, jako motywacja do podjęcia zatrudnienia czy prowadzenia działalności zarobkowej, nie świadczy o zamiarze obejścia prawa, a dążenie kobiety ciężarnej do uzyskania ochrony gwarantowanej ubezpieczeniem społecznym nie może być uznane za zmierzające do dokonania czynności sprzecznej z prawem albo mającej na celu obejście ustawy.

Zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych nie może być oceniane ze względu na motywację ubezpieczonego nawet, jeśli nie byłaby ona zgodna z zasadami współżycia społecznego. Pod uwagę powinien być brany fakt spełniania przesłanek ustawowych uprawniających do uzyskania statusu ubezpieczonego.

Należy podkreślić, że zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego w wyroku z dnia 5 października 2005 roku, sygn. akt I UK 32/05,

„skorzystanie ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie może być uznane za cel, którego osiągnięcie jest sprzeczne z prawem”.

Teoretycznie więc założenie działalności gospodarczej w ciąży, aby uzyskać ochronę ubezpieczeniową nie powinno stanowić problemu.

No więc w czym jest problem?

Sęk w tym, że ubezpieczeniom społecznym, w tym dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu może podlegać osoba prowadząca działalność.

I właśnie to (czyli fakt rzeczywistego prowadzenia działalności) może sprawdzać ZUS, gdy taka świeżo upieczona biznesmenka zgłosi się z wnioskiem po wypłatę świadczenia (chorobowego czy macierzyńskiego).

W orzecznictwie sądów powszechnych przyjmuje się, że specyficzne cechy działalności gospodarczej to:

a) zawodowy, a więc stały charakter,
b) związana z nią powtarzalność podejmowanych działań,
c) podporządkowanie zasadzie racjonalnego gospodarowania,
d) uczestnictwo w obrocie gospodarczym.

Jeżeli więc działalność gospodarcza nie będzie miała tych cech, ZUS po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego najprawdopodobniej stwierdzi, że dana osoba nie podlega ubezpieczeniom społecznym i dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, bo działalności nie prowadzi.

Ubezpieczenie społeczne jest więc jednym z celów działalności gospodarczej i nie może być celem głównym.

Aby odpowiedzieć sobie na pytanie czy warto zakładać działalność gospodarczą będąc w ciąży, musisz wziąć pod uwagę jeszcze jedną rzecz – w momencie, kiedy Ty przejdziesz na zwolnienie lekarskie najlepiej, gdyby Twoja firma nadal działała, mimo Twojej w niej nieobecności.

A jak to zrobić i jak połączyć prowadzenie firmy ze zwolnieniem lekarskim, a potem z macierzyństwem i do tego bez kłopotów z ZUS? Mam na to pytanie odpowiedź!

Zachęcam Cię do przeczytania mojego e-booka, który jest kompendium wiedzy niezbędnej każdej biznesmamie!